• www.olecko.info

  • www.olecko.info

  • www.olecko.info

  • www.olecko.info

  • www.olecko.info

www.olecko.info

Olecko - historia, geografia, mapy, artykuły, dokumenty ...

Powiat olecki nie różni się znacznie charakterem rzeźby terenu od typowych obszarów województwa warmińsko-mazurskiego.  Około 35,7% ogólnej powierzchni powiatu stanowią obszary położone poniżej 150 m n.p.m., 52,9% leży na wysokości od 150 do 200 m, a 11,4% — ponad 200 m. Różnica skrajnych wysokości bezwzględnych (Szeska Góra — 308,9 m n.p.m. i ujście Łaźnej Strugi do jeziora Łaśmiady — 124,8 m n.p.m.) wynosi 184,1 m.


ImageMłodoglacjalny krajobraz powiatu oleckiego (w przeważającej części należący do gatunku pagórkowatych pojezierzy, tylko na linii jezior Łaźno—Łaśmiady o charakterze sandrowych pojezierzy) jest wynikiem erozyjnej i akumulacyjnej działalności lądolodu i jego wód roztopowych w okresie ostatniego zlodowacenia — bałtyckiego (faza leszczyńska, stadium brandenburskie).


Z dziewięciu linii postoju lodowca na Pojezierzu Mazurskim przez teren omawianego powiatu przebiega wyraźnie — między Pietraszami a Wesołowem (w pobliżu szosy Giżycko—Olecko) po północny brzeg jeziora Garbas (w dolinie Rospudy) — wał moren zaliczanych do subfazy III. Przecięty jest on strefami odpływu glacjofluwialnego, silnie zdeformowanego wskutek wytapiania się zagrzebanych pod piaskiem brył martwego lodu. Jedna z takich dolin biegnie od zachodniego skraju Garbu Szeskiego poprzez jeziora Łaźno i Szwałk, korytem Łaźnej Strugi aż do jeziora Łaśmiady, druga — dolinami Jarki i Legi.

 

 

 

 

 

ImagePomiędzy Szeskimi. Wzgórzami (ukształtowanymi w formie moreny czołowej — jak się przypuszcza — wraz z subfazą VI) a morenowym wałem subfazy III wyodrębnić można silnie wygięty ku północy łuk wzgórz morenowych, biegnący od miejscowości Mazury, poprzez Sokółki, na południe od Szeskiej Góry — i dalej na południe od miejscowości Kowale Oleckie do Mieruniszek, obramowany od północy drugim — znacznie krótszym pasmem. Fragment niniejszego wału morenowego przebiega również na odcinku Biała Olecka—Plewki.


Na południe od wzmiankowanych formacji subfazy III do granicy z powiatem ełckim występuje aż sześć drugorzędnych linii postoju lodowca, będących wynikiem nałożenia się moren subfazy I i II. Przebieg tych linii — z reguły równoleżnikowy z niewielkim skręceniem w kierunku południowy zachód—północny wschód—jest nieregularny i przypomina dwa „pęczki" z węzłami w okolicach Krupina oraz Wieliczek (na wschód i południe od Olecka). Tutaj właśnie (pomiędzy miejscowościami Kleszczowo— Wilkasy) rozciąga się największy lokalnie obszar sandrowy. Mniejsze sandry występują na północ od Olecka (nad jeziorami: Dobskim, Sedraneckim, Oleckiem Wielkim i Oleckiem Małym) oraz w korycie Łaźnej Strugi.

 

 

 

 

Olecko - z dziejów miasta i powiatu. Pojezierze, Olsztyn 1974.

 

 

Recesja ostatniego lądolodu z terenu Polski

Roszko L., 1968- Recesja ostatniego lądolodu z terenu Polski., w: Ostatnie zlodowacenie skandynawskie w Polsce. Prace Geograficzne, nr 74, Warszawa 1968, s. 65- 100.