Zapis z 20 grudnia 1559 wydany Adamowi Wojdowskiemu (Woynowskiemu)
|
Zachowany oryginalny zapis z 20 grudnia 1559 wydany Adamowi Woynowskiemu (pierwszemu sołtysowi) na ponad 10 łanów przyległych do miasta Marggrabowa.
Książę (Albrecht Starszy von Brandenburg) 20 grudnia 1559 roku wystawił spisany
na pergaminie przywilej dla Adama Wojnowskiego i jego prawnych następców,
potwierdzający zakup przez niego dziesięciu łanów sołeckich za sumę tysiąca
grzywien przy nowo zakładanym mieście Margrabowa oraz dający mu prawo zbudowania
tam karczmy. Książę ze szczególnej łaski nadał też Wojdowskiemu i jego
spadkobiercom dziesięć mórg łąki położonej przy osadzie Ginie (Ginof), który to
teren miał on wykarczować
na własny koszt. Na tych dziesięciu łanach książę zezwolił Wojdowskiemu na
założenie pasieki, a także zbudowanie cegielni i wapniarni. Nadano mu też prawo
polowania na zające i lisy oraz zastawiania wilczych dołów, ale w taki sposób,
by odbywało się to bez szkody dla innych poddanych księcia. Wreszcie przyznano
Wojdowskiemu i jego następcom prawo połowu ryb w jeziorze Olecko Małe wyłącznie
na własne potrzeby niewodem i wędką.
W dokumencie zaznaczono, że dziesięć łanów sprzedanych zostało Wojdowskiemu na
prawie chełmińskim, po czym zdanie to przekreślono, a na marginesie zaznaczono:
na prawie magdeburskim („zu Magdeburgischen Rechte”), a powyżej dodano zapisek:
na prawie magedburskim dla obojga płci („Magdeburgische Rechte zu beiden Kindern”).
Przywilej ten zezwalał więc na dziedziczenie kobiet, ale tylko w przypadku braku
męskich następców. Córka jednak miała obowiązek wyjść za mąż, a dobra przejmował
mąż i
ich wspólni potomkowie. W prawie chełmińskim równe prawa spadkowe przysługiwały
zarówno synom, jak i córkom, co nieuchronnie prowadziło do nadmiernego
rozdrobnienia dóbr. Nadane Wojdowskiemu dobra sołeckie zwolnione zostały
początkowo na dziesięć lat z wszelkich obciążeń wobec władcy, jednak ze
szczególnej łaski księcia zamiast początkowo przyznanych mu dziesięciu lat
wolnych, dopiero po upływie dwudziestu lat miał on obowiązek wystawienia na
każde wezwanie jednej służby konnej w zbroi.
Książę nakazywał też Wojnowskiemu dbanie o rozwój nowo założonego miasteczka i
ustanowienie w w nim należytego porządku.
Dokument w dużych rozmiarach [0,5 MB] [Kopia z Urzędu Miejskiego w Olecku]