Cmentarz wojskowy z I wojny światowej - Olecko 2005
1 sierpnia 1914 r. Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji. Rosjanie w Prusach
Wschodnich mieli przewagę nad Niemcami i zaatakowali na początku sierpnia 1914
r. 14 sierpnia 1914 r. rosyjskie oddziały zwiadowcze na krótko opanowały Olecko
i potem wycofały się za granicę. 17 sierpnia na teren powiatu wkroczyły wojska
II Korpusu Armijnego. 18 sierpnia, po południu rosyjska 1. Dywizja Kawalerii
wspierana przez dywizję piechoty zajęła Olecko. Jednak Rosjanie przegrali główną
bitwę pod Tanenbergiem. Niemcy wykorzystali to zwycięstwo i zmusili Rosjan do
odwrotu.
10 września 1914 r. Rosjanie opuścili Olecko.
W dniach 13 i 14 września 1914 r. linia frontu przesunęła się na granicę
rosyjsko-niemiecką. 8. armia niemiecka, osłabiona brakiem dwóch korpusów
przekazanych na Śląsk, została zmuszona do działań obronnych.
28 września 1914 r. Rosjanie przystąpili do kontrofensywy, której celem było
wyparcie Niemców w głąb Prus Wschodnich i osiągnięcie linii Wielkich Jezior
Mazurskich. Wojska rosyjskie zajęły Augustów i zagrozili siłom niemieckim w
pobliżu Suwałk. Od 30 września do 2 października doszło do zaciętych walk pod
Raczkami, gdzie Niemcy powstrzymywali ataki przeciwnika. Krwawe walki na tzw.
linii Hańczy (Hancza-Stellung) trwały kilka tygodni. Długotrwałe i zacięte walki
toczono w okolicach Żylin, Bakałarzewa, Cimoch, Markowskich, Wieliczek, Kukowa i
Zajd. Na początku listopada Niemcy wycofali się za umocnienia na linii rzeki
Węgorapy i Wielkich Jezior Mazurskich.
6 listopada 1914 r. wojska rosyjskie znowu zajęły Olecko.
14 listopada 1914 r. Rosjanie przełamali obronę niemiecką i zajęli okolice
Mikołajek. W końcu grudnia obie strony przeszły do walk pozycyjnych.
7 lutego 1915 r. Niemcy rozpoczęli działania wojenne na skrzydle południowym.
Ofensywa na skrzydle północnym, gdzie operowała 10. armia, rozpoczęła się 8
lutego. Tego samego dnia ruszyła do ataku także większość sił niemieckiej armii
w centrum frontu. Mimo bardzo trudnych warunków atmosferycznych (śnieżyce,
mrozy) i oporu Rosjan, Niemcy przełamali obronę i szybko posuwali się naprzód.
W południe 12 lutego 1915 r. (po przeszło trzech miesiącach okupacji) wojska
rosyjskie rozpoczęły wycofywanie się z Olecka.
W okolicach Augustowa wojska rosyjskie próbowały wycofać się za Niemen. Próby
wyjścia z okrążenia XX korpusu rosyjskiego zakończyły się niepowodzeniem. Korpus
rosyjski otoczony przez cztery dywizje niemieckich, uległ prawie całkowitej
zagładzie, tracąc 75 % stanu osobowego (zabici, ranni i jeńcy) oraz całą
artylerię. Do kolejnego natężenia walk doszło w marcu 1915 r., kiedy to Rosjanie
podjęli próbę uderzenia na Prusy Wschodnie. Działania te okazały się
nieskuteczne. Linia frontu niemiecko-rosyjskiego przesunęła się na wschód.