www.olecko.info

   Dzisiejszej ulicy Produkcyjnej (z 1982 r.) nadano nazwę Droga od Transformatorów, a drodze prowadzącej do Świętajna nadano nazwę Szosa Świętowska (dzisiejsza nazwa to Szosa do Świętajna). Ulicy prowadzącej od dzisiejszej 11 Listopada w kierunku szpitala nadano nazwę Szopena (Rada Miejska w 2015 roku zmieniła nazwę na Chopina). Drodze w stronę wsi Krupin nadano nazwę Trakt Markowski (Rada Miejska w 2007 roku zmieniła nazwę na Szosa do Krupina). Drodze prowadzące od ulicy Rzeźnickiej przy ogródkach działkowych w stronę oczyszczalni ścieków nadano nazwę Działkowa (dzisiaj jest to fragment ulicy Kasprowicza).
   W 1948 roku zostały także nadane nazwy ulicom, które dzisiaj nie istnieją (były to drogi gruntowe) np. ulica Boczna (przy ulicy Mazurskiej i Targowej), ulica Ogrodowa (droga łącząca Aleje Lipowe i ulicą Targową), ulica Wiosenna (droga przy rowie w ogrodach koło Alei Lipowych), ulica Ślepa (droga od ulicy Konopnickiej, bez wylotu), ulica Letnia (droga od ulicy Ślepej do Targowej), ulica Polna (droga łącząca ulice Orzeszkowej i Żeromskiego), Droga na Zielonówek (dzisiaj droga gruntowa za stacją kolejową prowadząca w stronę ogródków działkowych), ulica Ściekowa (dzisiaj droga gruntowa prowadząca od Alei Zwycięstwa, od strony mostu do oczyszczalni ścieków). Uchwałą Rady Miejskiej w 2005 roku powyższe nazwy ulic zostały uchylone.
Między ulicą Aleje Lipowe i dzisiejszą Jagiellońską była ulica Kowalska (Schmied Straße) przy której działała kuźnia. W 1948 roku Miejska Rada Narodowa podjęła Uchwałę Nr. 85 następującej treści: "przychylając się do prośby Technicznej Obsługi Rolnictwa Przedsiębiorstw Państwowych, ulice Kowalską jako mało ważną dla miasta skasować aż do czasu odwołania".

Nazwy nadane ulicom 3.06.1948 roku. 1.Zyndrama, 2.Wodna, 3.Kowalska, 4.Wiosenna, 5.Ogrodowa, 6.Boczna, 7.Targowa, 8.Ślepa, 9.Letnia, 10.Polna, 11. Działkowa, 12.Ściekowa.

   W latach siedemdziesiątych XX wieku w południowej części miasta zbudowano nowe osiedle domków jednorodzinnych. Zaplanowano budowę 120 domków. W 1974 roku osiedlu nadano nazwę XXX lecia PRL (mieszkańcy nazywali Hamburg lub Chamburg). Nowym ulicom nadano nazwy: Manifestu Lipcowego, Zana, Bohaterów Białostocczyzny, Mereckiego, Baczyńskiego, Prusa, Staffa, Kochanowskiego, Tuwima.

Budowa osiedla domków jednorodzinnych (stan około 1972 roku).

   Uchwałą Rady Miejskiej z 1992 roku została zmieniona nazwa ulicy Manifestu Lipcowego na Mikołaja Reja. Rada Miejska w Olecku w 2016 roku anulowała decyzję z 1974 roku, ówczesnej Miejskiej Rady Narodowej uznając, że nazwa osiedla propaguje ustrój komunistyczny.
   Kolejne ulice na pagórku morenowym nad jeziorem wytyczono w 2007 roku - Dąbrowskiej i Norwida.
W północnej części, pod koniec XX wieku na osiedlu domków jednorodzinnych Miejska Rada Narodowa nadała nazwy nowym ulicom: Spacerowa (w 1969 roku), Sportowa (w 1977 roku).
   W 2007 roku w pobliżu szpitala ulicom nadano nazwy: Wieniawskiego, Szymanowskiego, Paderewskiego. Nazywane często przez mieszkańców "osiedle muzyków".

Zmiany na ulicy Zyndrama.

   W 1948 roku w spisie ulic znajduje sie ulica Zyndrama prowadząca od rynku w stronę rzeki Legi (na mapie miasta z 1930 roku podpisana jako Wodna (Wasser Gasse). W latach 1971 - 1978 w tym miejscu zbudowano bloki mieszkalne oraz zmieniono przebieg tej ulicy. Obecnie jest prostopadła do ulicy Nocznickiego.

Zmiany przebiegu ulicy Ludowej.

   W 1948 roku w spisie ulic znajduje sie ulica Ludowa, droga gruntowa prowadząca wzdłuż torów kolejki wąskotorowej. Około 1975 roku w czasie przebudowy skrzyżowania i zagospodarowania otaczającego terenu, ulicę poprowadzono prostopadle do Armii Krajowej.
Między ulicą Mazurską, a Jeziorem Oleckim Wielkim w 1976 roku wytyczono dwie nowe ulice, zabudowane domkami jednorodzinnymi - Warmińską i Cisową.

Okolice ulicy Warmińskiej w 1972 roku.

   W 1978 roku rozpoczęto budowę 8 budynków przy ulicy Środkowej. Budowę osiedla zakończono w 1980 roku.
W 1982 roku nowemu osiedlu składającemu się z 9 budynków Miejska Rada Narodowa nadała nazwę Osiedle nad Legą. Budowę osiedla zakończono w 1987 roku.
   W 1986 roku Miejska Rada Narodowa zmieniła nazwę ulicy Cmentarnej (przy południowym wejściu na cmentarz ewangelicki) na ulicę Słoneczną.
   W latach 1987 - 1991 zbudowano 13 budynków Osiedla Siejnik (nazwa została nadana w 1996 roku (Osiedle Siejnik I i Osiedle Siejnik II).
   Przy drodze prowadzącej do Giżycka przed torami kolejowymi pod koniec lat osiemdziesiątych XX wieku zbudowano domki jednorodzinne przy ulicach, którym Miejska Rada Narodowa nadała w 1996 roku nazwy: Kasztanowa, Klonowa, Akacjowa, Brzozowa, Wierzbowa. Uchwałą Rady Miejskiej z 2011 r. nadano nowym ulicom nazwy Dębowa i Grabowa.

Ulica Grunwaldzka około 1960 roku.

Ulica Kolejowa (Lenina) około 1960 roku.

   Uchwałą Rady Miejskiej z 2006 r. nadano nazwę Przemysłowa nowej ulicy położonej w południowej części miasta, w obrębie Olecko 2 na terenach aktywności gospodarczej.
   Uchwałą Rady Miejskiej z 2007 r. ulicy Zatorowej nadano nazwę Zamostowa oraz zmieniono nazwy 18 ulicom rezygnując z imion w ich nazwach: Krzysztofa Kamila Baczyńskiego na Baczyńskiego, Władysława Broniewskiego na Broniewskiego, Marii Dąbrowskiej na Dąbrowskiej, Michała Kajki na Kajki, Jana Kochanowskiego na Kochanowskiego, Aleja Tadeusza Kościuszki na Kościuszki, Henryka Mereckiego na Mereckiego, Tomasza Nocznickiego na Nocznickiego, Cypriana Kamila Norwida na Norwida, Bolesława Prusa na Prusa, Ignacego Jana Paderewskiego na Paderewskiego, Mikołaja Reja na Reja, Karola Sembrzyckiego na Sembrzyckiego, Leopolda Staffa na Staffa, Karola Szymanowskiego na Szymanowskiego, Juliana Tuwima na Tuwima, Henryka Wieniawskiego na Wieniawskiego, Tomasza Zana na Zana).
Uchwałą Rady Miejskiej z 2008 r. rondo na Alei Zwycięstwa otrzymało nazwę „Rondo Zesłańców Sybiru”, a rondo przy zbiegu ulic 11 Listopada i Wojska Polskiego nazwę „Rondo Marszałka Józefa Piłsudskiego”.
Uchwałą Rady Miejskiej z 2009 r. nazwę Janusza Pawłowskiego nadano nowej ulicy, łączącej ulicę Letnią z ulicą Jeziorną, a nazwę Andrzeja Legusa nowej ulicy, łączącej ulicę Armii Krajowej z ulicą Janusza Pawłowskiego.
Uchwałą Rady Miejskiej z 2010 r. nadano nowej ulicy w zachodniej części miasta nazwę Mariana Szeremety. Także w 2010 roku ciągowi komunikacyjnemu położonemu między ulicami Letnią i Sembrzyckiego nadano nazwę Aleja 450 - lecia Olecka.

W sierpniu i wrześniu 2017 roku (zgodnie z ustawą o zmianie nazwy miejsc użyteczności publicznej, budowli i ulic propagujących czy upamiętniających komunizm lub inny ustrój totalitarny) po konsultacjach z mieszkańcami Rada Miejska w Olecku zmieniła nazwy ulicy Bohaterów Białostocczyzny na  Stanisława Lema, Mereckiego na Janusza Korczaka oraz Armii Ludowej na Czesława Miłosza .

   W 2002 roku Pan Ryszard Demby w książce "Widoki znad Legi" pisał: "Kiedy dziś przemierzamy ulice naszego miasta, warto zdobyć się na chwilę zadumy i refleksji nad ich historią i nad przechodniami, w sensie dosłownym i przenośnym, którzy chodzili nimi przed nami".

Plan Olecka z 1973 roku.

Nazwy ulic Olecka (Treuburg) z 1945 r.

Am Bahnhof - na stacji kolejowej (obecnie plac przed stacją kolejową na ulicy Wojska Polskiego).
Am Schlachthof - w rzeźni (obecnie Rzeźnicka)
Bahnhof Straße - Kolejowa (obecnie Kolejowa)
Berg Straße - Górska, Podgórna (obecnie 1 Maja).
Busse Straße - od nazwiska płk Hansa Busse komendant „Feste Boyen” w Giżycku (obecnie Batorego).
Danziger Straße - Gdańska (obecnie Gdańska).
Deutsche Straße - Niemiecka, dawniej Młyńska (obecnie Grunwaldzka).
Egerlänger Straße - od nazwy historycznej krainy w północnych Czechach Egerland (czeski: Chebsko) przy granicy z Niemcami. Zajęta w 1938 roku przez Niemcy. (obecnie Czerwonego Krzyża).
Falk Straße - Sokola (obecnie Sokola).
Franz - Holzweber Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Przybyszewskiego).
Fritz - Tschierse Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Sienkiewicza).
Garten Straße - Ogrodowa (obecnie Zielona).
Goldaper Straße - Gołdapska (obecnie Gołdapska).
Graudenzer Straße - Grudziądzka (obecnie Słowiańska).
Grenz Straße - Graniczna (obecnie Kościuszki).
Hafen Straße - Portowa (obecnie Sembrzyckiego).
Hans - Majkowski Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Zana).
Herber - Norkus Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Syrokomli).
Hindenburgring - od nazwiska Paula von Hindenburga, niemieckiego, feldmarszałeka i polityka, w I wojnie światowej przebywał w Olecku, (obecnie Wojska Polskiego).
Holländer Straße - Holenderska (Mazurska).
Karl Straße - Karola (obecnie Kopernika).
Karl - Freyburger Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Słowackiego).
Kurzer Straße - Krótka (nie istnieje).
Lötzener Straße - Giżycka (obecnie 11 Listopada).
Lassek Weg - droga do majątku Lassek (obecnie Wiejska).
Lazzarett Straße - od nazwy lazaret - szpital wojskowy (obecnie Składowa).
Lega Ufer - Nadbrzeże Legi (obecnie Partyzantów).
Linden Allee - Aleje Lipowe (obecnie Aleje Lipowe).
Ludendorffring - obwodnica Ludendorffa, od nazwiska Ericha Ludendorfa, niemieckiego wojskowego, szefa sztabu, w czasie I wojny światowej przebywał w Olecku, (obecnie Aleja Zwycięstwa).
Mühlen Straße - Młynowa (obecnie Młynowa).
Müller Straße - Młynarska (obecnie Jagiellońska).
Memeler Straße - od nazwy miasta Memmel (Kłajpeda) w zachodniej Litwie (obecnie Moniuszki).
Mittel Straße - Środkowa (obecnie Środkowa).
Morgen Straße - od nazwiska Kurta Ernsta Morgena, niemieckiego generała piechoty, w I wojnie światowej walczył koło Olecka (obecnie Tunelowa).
Otto - Reinke Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Żeromskiego).
Otto - Weg - droga Otto (obecnie Kasprowicza).
Post Straße - Pocztowa (obecnie Nocznickiego).
Schmale Gasse - Wąska uliczka, zaułek (obecnie Wąska).
Schlageter Straße - od nazwiska niemieckiego bohatera Alberta Leo Schlagetera (w latach 1920-21, jako członek Straży Granicznej mieszkał w Olecku w hotelu Königlicher Hof) - (obecnie Przytorowa).
Schloss Platz - Zamkowy plac (obecnie Plac Zamkowy),
Schloss Straße - Zamkowa - nazwa pochodzi od zamku, który był w tym miejscu, (obecnie Zamkowa).
Schmied Straße - Kowalska - nazwa pochodziła od kuźni zlokalizowanej przy tej ulicy - ulica istniała do 1948 roku).
See Straße - Jeziorna (obecnie Jeziorna).
Stein Straße - Kamienna (obecnie Kamienna)
Stelle Gasse - Stroma (obecnie Stroma).
Stille Straße - Cicha (obecnie Cicha).
Soldauer Straße - nazwa pochodzi od Saldau (Działdowo) (obecnie Chopina).
Wasser Gasse - Wodna uliczka, zaułek (obecnie Wodna).
Wiesen - Weg - Łąkowa droga (obecnie Łąkowa).
Wilhelm - Gustloff Straße - od nazwiska niemieckiego nazisty (obecnie Konopnickiej).

Literatura:
Demby R., Olecko Czasy, ludzie, zdarzenia. Urząd Miejski w Olecku 2000.
Dzieje Olecka 1560-2010, red. S. Achremczyk, Olecko 2010
Grigat Ch., Die Geschichte des Kreises Treuburg, 1938
Olecko. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. A. Wakara, Olsztyn 1974.
Treuburger Heimatbrief, Kreisgemeinschaft Treuburg e.V.
Treuburg. Ein Grenzkreis in Ostpreußen Red. Klaus Krech. Kommisions-Verlag G. Rautenberg, 1990.


Zdjęcia: Zdzisław Bereśniewicz, Jan Chmielewski, Józef Kunicki

Dziękuję za pomoc pracownikom Wydziału Rolnictwa i Gospodarki Nieruchomościami Urzędu Miejskiego w Olecku.
Dziękuję za pomoc Pani Cornelii Thielicke.

Józef Kunicki
2016